Belangrijke aandachtspunten bij de studie van taijiquan

Printvriendelijke versiePrintvriendelijke versie

Zheng Man Qing (pinyin schrijfwijze van de naam Cheng Man Ch'ing) speelde een belangrijke rol in de verspreiding van taijiquan in het Westen. Zheng leerde taiji van Yang Chenfu tussen 1926 en 1935. Daarna ontwikkelde hij een verkorte vorm, bestaande uit 37 posities. Na de overwinning van de communisten op de nationalisten week hij uit naar Taiwan en in 1964 emigreerde hij naar New York. Daar onderwees hij taijiquan, ook aan westerlingen. Hij was niet alleen een meester in Chinese krijgskunsten, maar ook in andere Chinese disciplines, zoals traditionele geneeskunde, kalligrafie, schilderkunst, poëzie en filosofie.

Zheng liet ons talrijke geschriften na. Er wordt ook gezegd dat een aantal teksten van Yang Chengfu door hem werden opgetekend. In het Nederlands verscheen van hem "13 Geheimen van Tai Chi Chuan". Dit boek doet op sommige plaatsen wat oubollig aan, maar het bevat heel wat teksten die een goed inzicht kunnen geven in wat taijiquan is. Warm aanbevolen.

Het stukje dat ik hier vertaal komt uit een boek dat jammer genoeg niet in het Nederlands werd uitgegeven. Het boek bevat ook uitvoerige beschrijvingen over de 37 posities uit de vorm van Zheng. In essentie is zijn stijl dezelfde als de traditionele Yang stijl, alleen is op het einde van zijn leven Zheng de bewegingen gaan verkleinen en verstillen. Hij legde een grote nadruk op het zachte aspect van de taijiquan en op de luisterende jin.

Wanneer je de posities inoefent, denk dan steeds aan deze twee belangrijke zinnen :

 

"Wanneer je beweegt, beweegt alles. Wanneer je niet beweegt, beweegt niets."

Je moet je er vooral bewust van zijn dat met je voeten in de grond geworteld bent en dat het gewicht van je lichaam vooral op één voet steunt. Je middel stuurt betekent dat niet alleen je handen en voeten het draaien van je middel volgen, maar ook de rest van je lichaam, van top tot teen, ook je ogen, alles volgt je middel en bekken. De traditie wil dat wanneer je taijiquan oefent, je handen niet bewegen. Dit betekent dat de handen en voeten niet afzonderlijk bewegen, maar dat ze gecontroleerd worden door het bekken.

 

"Wanneer de weilu recht is, kan de geest naar de top van je hoofd stijgen Het ganse lichaam is licht en soepel, alsof het van bovenuit is opgehangen."

Deze twee zinnen mogen niet genegeerd worden. Wanneer je hoofd heen en weer beweegt, dan is de geheime overlevering van toepassing: "Zelfs wanneer je studeert gedurend 30 jaar, zal je mislukken." Daarom, als de weilu niet recht is kan je geest niet naar de kroon van je hoofd stijgen. Het hoofd rechtop houden alsof het is opgehangen is doen alsof je je haar zou vlechten en het aan een balk zou binden. (de wei lu is een een zone ter hoogte van het staartbeen - noot van de vertaler)

 

"Elk deel van je lichaam kan vol of leeg zijn, en het lichaam in zijn geheel heeft ook een vol en leeg aspect."

Zonder vol of leeg kan er geen yin of yang zijn. Zonder yin of yang is er geen taiji. Zo moet je je twee handen onderscheiden volgens yin en yang; yin en yang, betekent natuurlijk vol en leeg. Hetzelfde is ook van toepassing op je voeten. Maar, je linkerhand komt overeen met je rechtervoet en omgekeerd. Dit komt door het kruislings aspect van het zenuwstelsel. Zo wordt de verdeling tussen vol en leeg gemaakt, links en rechts, boven en onder, handen en voeten. De betekenis van Het lichaam in zijn geheel heeft een vol en leeg aspect, is dat de voeten moeten geworteld zijn en dat het gewicht van het lichaam slechts op één voet moet rusten. Wanneer beide voeten op hetzelfde moment kracht gebruiken, dan ontstaat dubbel-gewicht, zoals bij de ruiterpositie uit de shaolin stijl. Dit is de grootste fout die je bij taijiquan kan maken en absoluut te vermijden. Onthou dit goed!

 

"Alle gewrichten in je lichaam moeten onderling verbonden zijn: dan kan qi vrij rondstromen."

Dit vrij stromen van qi is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook zeer nuttig. Kracht ontwikkelen en ontwortelen van je tegenstander, zijn sterk afhankelijk van dit onderling verband tussen de gewrichten in je lichaam, omdat je zo tot een hefboomeffect komt, zoals gekend uit de mechanica. Anders zullen alle ledematen en gewrichten ongecoördineerd zijn en dus niet in staat onze wil te volgen in bepaalde situaties.

 

"Qi moet opgewekt worden, de qi in de dantien en de qi in de lucht zijn beiden in beweging."

Een tijd geleden ontwikkelde ik de theorie van zwemmen op het droge. (Zie ook mijn boek "De dertien geheimen..." waar ik lucht vergelijk met water.) Beetje bij beetje, terwijl je vooruit en achteruit beweegt en je lichaam draait, zul je enige druk voelen. Na lange tijd oefenen zal deze druk zeer groot worden. Dit is gekend als: waar het leeg is, maak het vol. Later, wanneer je oefent met een sterke tegenstander, zal je het gevoel hebben dat je tegen lucht duwt. Dit is gekend als: waar het vol is, maak het leeg. Wanneer je dit geleerd hebt, zal het enorm nuttig blijken.

 

"Concentreer je gedachten binnen in jezelf en straal naar buiten volledige kalmte uit."

Op deze manier kan je perfectie bereiken in woord en daad. De berg Tai kan voor onze ogen ineenklappen, een hert verschijnt misschien rechts van ons, maar ons gelaat veranderd niet, we knipperen zelfs niet met onze ogen. Dit is omdat onze gedachten naar binnen zijn gericht en we onverstoorbaarheid hebben ontwikkeld. Dit is wat Mencius bedoelde met mijn grote qi ontwikkelen. Het lange boksen is zoals lange rivieren en grote zeeën, steeds vloeiend, zonder einde. Oorspronkelijk heette taijiquan "Dertien Posities Lange Boksen", omdat de bewegingen steeds verder vloeien en verder, zonder einde. Maar elke beweging moet gecontroleerd worden door een andere kracht om doelgericht te zijn, net zoals bij een trein, auto of bus. Eerst wordt de kracht ontwikkeld, dan is er beweging en eventueel overschot aan energie, die zoals bij een slinger terug komt. Dit lezen wij in de I Ching: hard en zacht nemen elkaars plaats in en de 8 trigrammen volgen elkaar op. Dit is ook de beweging van een slinger. Op het einde van elke beweging is er een omslag en gaat de slinger de andere kant op, en voor het einde van elke slingerbeweging begint er een nieuwe. Steeds weer, heen en weer, zonder einde. Daarom en ondanks het feit dat taijiquan slechts 13 technieken kent, wordt het toch lange boksen genoemd. De gedachte hierachter is gewoon dat net zoals de lange rivieren en de grote zeeën, het steeds verder vloeit, zonder einde, wat in de I Ching veranderen en opvolgen wordt genoemd. Dit is dan ook de grote slingerbeweging van Hemel en Aarde, van yin en yang, eindeloos. Dit heeft niets te maken met de duur of hoeveelheid van posities. Zelfs wanneer je het aantal posities zou opdrijven tot tienduizend,is dit zonder belang en het vernoemen niet waard, eindeloos vloeiend, deze omschrijving benadrukt het ononderbroken karakter van de bewegingen en niets anders.

 

"De woorden, de gedachten heersen."

Dit is de belangrijkste instructie. Beweeg qi met je gedachten en je lichaam met je qi. Dit zorgt voor de impuls, de aanzet. Handen en voeten mogen niet onafhankelijk van je middel bewegen. Daarom wordt gezegd: bij het beoefenen van taijiquan bewegen de handen niet. Ook de voeten bewegen niet op zich. Daarom is het volgende gezegde perfect van toepassing op taijiquan: Wanneer je aan één haar trekt,komt het ganse lichaam in beweging. Als leerling moet je dit zelf aanvoelen en dan zal je het begrijpen. 

Uit Cheng Man Ch'ing's Advanced T'ai-Chi Form Instructions with Selected Writings on Meditation, the I Ching, Medicine and the Arts Compiled and translated by Douglas Wile - Sweet Ch'i Press - 1985 - ISBN 0-912059-03-6

Vertaling: Marc Heyvaert